Clik here to view.
Nuh nereye kondu?
Ararat adı Yahudi Kutsal Kitabında dört kez geçiyor. En ünlüsü Yaratılış (Genesis) kitabı 8:4 – Tufan’dan sonra Nuh’un gemisi “yedinci ayın on yedinci günü Ararat dağlarına oturdu”. ‘Ararat dağı’...
View ArticleNişanyan Sözlük'ten son haberler
20 küsur yıldan beri hayatımın değişmeyen ekseni sözlüğüm. Birkaç kez aylar süren hummalı çalışma dönemleri oldu. Sonuncusu 2017 Kasımında bitti, 2018 Nisan-Temmuzunda da yeni basım için çok sıkı bir...
View ArticleDiller nasıl doğdu
Afrika’da yaşayan, fare avlayıp meşe palamudu yiyerek geçinen bir Homo erectus kabilesine bir gün tuhaf bir yavru doğdu. Büyüdükçe tuhaflığı arttı. Çok gevezeydi; herkesin bildiği sesli sinyalleri...
View ArticleTürkçemiz çok zengin mirim
"Türkçemiz çok zengin, bak o dalganız tam otuz tane adı var" teorisini kendi keşfetti sanan yüz bin milyonuncu kişiye yanıt.1 . Başka bir dili tanımayan herkese kendi dili "çok zengin" gelir. Birtakım...
View ArticleMedeniyet ve uygurluk
‘Medeniyet’ nedir, ‘uygarlık’tan farkı nedir diye soran bir arkadaşa cevap.Her ikisi Fr. civilisation tercümesidir. Osmanlı/Türk modernleşmesinin temel kavramları arasındadır.Fr. civiliser fiili...
View ArticleEzan terörüne dair
Dini törelere ve çeşitli toplulukların “kutsal” saydığı kültürel davranışlara meraklı olduğumu bilirsiniz. Sadece “merak” değil, ciddi bir duygulanım da var içinde. Birkaç yazımı okuyan bilir.Töresel...
View ArticleKafa nasıl yenir?
Aralığın yirmilerinde Yer Adları’nın bibliyografyasını çıkarmaya giriştim. Üç beş günde yaparım diye düşündüm. Tam üç ay sürdü. Üç ayın bazı günlerinde on beş saat masadan kalkmadığım vakidir. Toplam...
View ArticleÇanakkale Harbi, meleksiz ve evliyasız
Çanakkale operasyonu, o tarihte Deniz Bakanı (First Lord of the Admiralty) olan Winston Churchill’in projesidir. Başta Savaş Bakanı Lord Kitchener olmak üzere hükümette bir kesimin şiddetli...
View ArticleTuba ağacının sırları
İngilizce beatitudes denir. Matta İncili 5.3’ten başlayan sekiz cümle, İsa’nın öğretisinin belki en veciz özetidir: “Ne mutlu ruhta yoksul olanlara, çünkü göklerin krallığı onlarındır. Ne mutlu acı...
View ArticleEvliya Çelebi'nin Rum'ları
Evliya Çelebi'yi daha önce de okumuştum elbette. YKY'den çıkan 4000 küsur sayfalık düzgün edisyonunu 2014'te Yenipazar Cezaevinde iken daha dikkatli okudum. Bir şey lazım oldukça halâ bakarım. Rum ne...
View ArticleClik here to view.
Aloe, sarı sabır
Aloe vera (“hakiki aloe”) yakın devirde Batı dillerinden Türkçe kullanıma giren bir bitki adı. Yapraklarından çıkan acı öz kozmetikte ve geleneksel tıpta kullanılan bir kaktüstür. Türkçe eski adı sarı...
View ArticleEvliya Çelebi'nin Türkleri
1.Evliya Çelebi’nin ceddi Türk’tür. Bundan gurur duyar ve her vesileyle vurgulamaktan yorulmaz. “Türk-i Türkân, pir-i Türkistan Hoca Ahmed Yesevi Hazretleri” soyundan geldiğini sadece birinci ciltte...
View Articleİstanbul-toto
Politik tahminlerin tutup tutmamasından ziyade akılcı, tutarlı, berrak ve özgün bir akılyürütmeye dayanmasıdır bana ilginç gelen. Söylenen şeyde mantık var mı? Alışılmadık faktörleri, ilginç emsalleri...
View Article100 numara
Yüz (100) sayı adı bazı Hintavrupa dillerinde şöyle:Eski İrlandaca kêt, Galce ve Bretonca kant, Cornwall dilinde kansLatince kentum, İtalyanca çento, İspanyolca sien, Portekizce sem, Fransızca saŋEski...
View ArticleYanlış Cumhuriyet'e dair eski bir mektup
Eski dosyaları karıştırırken karşıma çıkan bir mektup. 1999 yılında yazmışım. Genellikle sol kitaplar basan bir yayınevi, sonradan Yanlış Cumhuriyet adını alan kitabımla ilgilenmiş. Ben başıma...
View ArticleA Note on the Armenian Genocide
I published this article in Turkish at the 100th anniversary of the Armenian Genocide in 2015. Please note that it was intended for a Turkish audience, and contains details that are more immediately...
View ArticleClik here to view.
Şaman
Modern dillerde şaman sözcüğüne ilk kez Rus elçisi Everard Isbrand’ın 1693-95’teki Çin seferi vesilesiyle rastlıyoruz. Yolculuğa katılan Alman araştırmacı Adam Brand’ın anlatısına göre elçilik heyeti...
View ArticleNasıl tarih öğrendim
(1964-1971)İlkokul ikiyi bitirdiğim yaz Baruyr Eniştem Hayat Tarih Gazetesi’nin ciltlenmiş koleksiyonunu hediye etti. Günlük gazete şeklinde hazırlanmış dünya tarihi, 52 sayı, Yılmaz Öztuna yazarı...
View ArticleTürkiye Türkçesi
Türkçede “Türkçe kökenli” sayılan kelimeleri dört kronolojik grupta mütalaa edebiliriz.ETü: Orta Asya Türkçesinden miras olanlar. Yani 1070’li yıllara dek yazılı kaydı bulunanlar. OTü: Türkiye...
View ArticleTürkçe yazı fonetik mi?
>Batı dillerinden alınan kelimelerin Türkçe fonetik imlaya göre yazılması muhtemelen eski yazıdan kalma bir alışkanlıktı. Türkçeye Arapça ve Farsçadan alınmış olan sözcükler, Türkçe telaffuzu ne...
View Article