İnönü
İnönü iyidir. Cumhuriyet tarihinde gerçekten takdir ettiğin lider kim diye sorarsanız İsmet İnönü derim.Bir kere megaloman değildir. İdeolojik saplantıları yoktur, ya da çağının standartlarına göre...
View ArticleTerakki ve temeddün
1908'den itibaren memlekete hakim olan kadroların neredeyse tamamı “Abdülhamit okulları” dediğimiz okulların mahsulüdür. Harbiye ile Tıbbiye ön plandadır. Onları Mülkiye izler. Hukuk Mektebi (belki...
View ArticleClik here to view.
Bir vatan haini
Ali Kemal Türkiye'nin tipik bir liberal entelektüelidir. Abdülhamit rejimine isyan eder, yurt dışına gider, fazla uzun kalır, mütevazi sınıftan bir İngiliz hatunla evlenir, 1908'de büyük umutlarla...
View ArticleTanzimat ve reform
1727 tarihli klasik Vankulu Lugatine göre Arapça nazm نظم“inciyi ipliğe dizmek” ve tanzîm“aynı manaya gelir”. Yine nazm“şi’rde dahi nazmı lülü’den mehuzdur,” yani şiir anlamında kullanımı “inci dizmek”...
View ArticleHayali Türk boyları nasıl üretilir: Iğdır
İspanya kralı adına Timurlenk’e elçi giden Ruy Gonzalez de Clavijo 13 Mayıs 1404 tarihinde Ağrı Dağının yamacında çok yüksek bir yerde bulunan “Egida” hisarına varır. Eskiden haydut yatağı olan bu yeri...
View ArticleKürtçe yer adları
Toplam 3000 kadar harbi Kürtçe yer adı derleyebildim. 300 kadarı mezra, gerisi köydür. Mezra şüphesiz çok daha fazla olmalı, ama hepsini toplamak gibi bir çabaya girmedim.Bunlar hakiki Kürtçe...
View ArticleClik here to view.
Borçluların isyanı
1980’lerden bu yana dünya borçla beslenen bir refah dönemi yaşadı. Şimdi o yolun sonuna gelindi görünüyor. Borcu borçla ödeyen saadet zinciri sonsuza dek büyüyerek sürdürülebilir mi? Teorisini...
View ArticlePrimitif
Geçen günkü notumda primitif kelimesini kullandım, kaş kaldıranlar oldu. ‘İlkel’ diyebilir miydim? Diyebilirdim sanırım, ama ilkel’de aşağılayıcı bir tını var. Primitif benim kastettiğim anlamda daha...
View ArticleTürkiye'de Yunanca yer adları - 1
Üç dört gün sürecek bir dizinin ilki.Türkiye’de 1453’ten önce Yunanca adı kayıtlı olup bugün yerini az çok kesinlikle tespit edebildiğimiz yerleşim birimi 900 kadar. Ben 886 saydım. Hemen hepsi Fırat...
View ArticleTürkiye'de Yunanca yer adları - 2
KaynaklarRoma kayserliğinin bildiğimiz anlamda nüfus sayımları, vergi kayıtları elimizde yok; büyük olasılıkla hiçbir zaman olmamış. Anadolu topraklarının bilinen ilk sistemli envanteri Fatih devrinde,...
View ArticleClik here to view.
Türkiye'de Yunanca yer adları - 3
Anadolu dilleriAnadolu dillerine de kısaca değinelim, çok uzayan bu diziyi bitirelim.Eski ve Orta Yunanca biçimiyle karşımıza çıkan 1500 kadar yerleşim adının çok büyük bölümü, sanırım %75 kadarı,...
View ArticleDil Devrimi elbette gerekliydi
“Dil Devrimi” denilen şey gerekliydi ve hatta kaçınılmazdı. Aksini hiç savunmadım. Dil Devrimini ideolojik saplantılarına kılıf edenleri yerdim, hatta bazen hırpaladım. Dil Devriminin teorik...
View ArticleAnadoli
Anadolu’nun Bizans’ta bir eyalet adı olduğunu elbette biliyorduk. Ama anlamını, daha doğrusu mantığını tam kavramamıştık. Neden “doğu”? Neyin doğusu? Meğer ilginçmiş.Diocletianus’un 285 yılındaki idare...
View Articleİsa'nın adı
İsa’nın yaşadığı çevredeki adının Yeşûˁ (יְשֻׁוע) olduğu kabul edilir. Adın bu şekli öldüğü rivayet edilen tarihten yaklaşık 200 yıl sonra Peşitta’da kaydedilmiştir. Çağının avam dili olan Aramicede...
View ArticleNişanyan'ın feministlerle derdi neymiş
Kadını ücretsiz ev kölesine ve kocanın cinsel hizmetkarına dönüştüren kurumun adı evliliktir. Tarihin her çağında problemli bir kurum olmuştur; faydalarıyla sakıncaları başa baş gitmiştir. Bireysel...
View ArticleDil çorbası nasıl yapılır
Annemle oldukça temiz bir Ermenice konuşurum. Resmi dünyaya dair bir şey anlatmak gerekirse zorlanırım, Türkçe söylerim. Annem eski İstanbul Ermeni aksanını hiç esirgemeden, herkesi hayran eden kıvrak...
View ArticleAnadolu'da gezintiler: Şiran
Şiran'la ilgili verdiğim bir bilgiye bir arkadaşımızın aklı yatmamış, o yüzden açıklama gereği duydum. Yoksa bu Ermeni, Rum meseleleri beni sıkıyor. Az çok bilgim olduğundan bazen paylaşmaya mecbur...
View ArticleOsmanlı'da matbaa neden gecikti?
Avrupa’da matbaa 1455’te icat edildi. Osmanlı diyarında ilk matbaayı Yahudiler 1490’larda kurdular. Bunu izleyen seksen yılda İstanbul'da en az üç Yahudi matbaası kurulmuştu. İlk Ermeni matbaasını...
View ArticleAnadolu'da gezintiler: Kesdoğan Kalesi
Kayseri’nin Akkışla ilçesini sulayan ırmağın adı KesdoğanÇayı. Akkışla ilçe merkezinin 1 km kadar güneyinde Kesdoğan adı verilen yerde Anadolu’nun çorak bağrından yeryüzüne çıkıyor, yemyeşil güzel bir...
View ArticleKilikya kralına kimler biat etmiş
Dünkü yazının dipnotunda verdiğim linki epey kişi ziyaret ettiğine göre biraz daha bilgi vermemde yarar var demektir.Önce yazar. Sımpad Sparabed veya Smbat Konestabl (“Kumandan S.”) adıyla tanınan zat...
View Article